Słoneczko – Kołowrót


Słoneczko (Kolovrat) – Słoneczny symbol wczesnosłowiański. Bywał wycinany na drewnianych monumentach stawianych w pobliżu miejsc pochówków poległych Słowian jako reprezentacja „życia wiecznego”. Po raz pierwszy symbol został przedstawiony w pracy „Prasłowiańskie motywy w architekturze„ Stanisława Jakubowskiego opublikowanej w 1923 roku w Krakowie. Symbol ten można też znaleźć we wzorach haftów i ceramice w większości słowiańskich krajów.

W czasach współczesnych „słoneczko” stało się popularne w Rosji jako Коловрат (Kołowrót). Rosyjscy Poganie zaadoptowali je jako symbol przedchrześcijańskiej wiary słowiańskiej. Twierdzą oni, że Kołowrót jest rodzimym, rosyjskim symbolem solarnym. Jakkolwiek zgodnie z twierdzeniami historyka i teologa Romana Bagdasarova nie ma znanych źródeł historycznych odnoszących się do swastyki jako Kołowrotu w Rosji.
Kołowrót został brutalnie zawłaszczony przez rosyjskich neonazistów jako odwieczny symbol Wschodnich Słowian, zazwyczaj całkowicie ignorujących dowody historyczne twierdzące co innego. Etnograf Katerina Dorotkova twierdzi, że w ciągu 41 lat jej pracy nigdy nie spotkała się z nazwą „Kolovrat” w rosyjskich wioskach.
Nadmienić należy, że słowa z języków polskiego „kołowrót” i słowackiego „Kolovrátok” zazwyczaj nie mają nic wspólnego z symbolem pierwotnie znanym jako „Słoneczko”.
Słoneczko jest swojego typu rodzajem swastyki zwanej w Polsce Swarzycą, Świaszczycą lub też Swargą. O swastyce jako takiej i jej roli oraz odmianach postaramy się przygotować odrębny tekst. Warto zauważyć, że obecnie w Europie swastykę dotyka odium z powodu używania tego (ale też wielu innych) symbolu przez Nazistów oraz ugrupowania neonazistowskie. Z naciskiem trzeba podkreślić, że historia swastyki nie zaczęła się w latach 30-tych XX wieku lecz sięga wielu tysięcy lat ludzkiej cywilizacji wstecz. Symbol ten oznaczał zawsze coś pozytywnego: Słońce jako dawcę życia, powodzenie w boju, urodzaj w plonach, szczęście, symbolizował bóstwo. Spotkać go można na wielu kontynentach i wśród wielu kultur od starożytnej Europy (kultury neolityczne, Grecja, Rzym, Celtowie, Germanie, Słowianie) poprzez Indie (Hinduizm), Chiny (Buddyzm), Japonię po Azteków i Indian Nawaho z Ameryki Północnej.

10 komentarzy do “Słoneczko – Kołowrót

  1. Witam, czy kołowrót gdy jest lewostronny ma jakieś inne znaczenie ?? lub w ogóle ? Z góry dziękuję osobie, która może odpowiedzieć na moje pytania.

    • To ciągle jest kołowrót. W sztuce nie ma znaczenia, bo to tylko odbicie lustrzane. Jednak już w ideologii, nie mówiąc już o aspektach duchowych [osobiście uważam że więcej w tym wymysłów personalnych niż faktycznie duchowości] to ma, jedna figura odzwierciedla ruch słońca – czyli pozytywną energię, a druga jako jej przeciwieństwo ruch ku ciemności – negatywną.
      Ze swastyką/swarzycą jest to samo.

      Ale może ktoś inny ma swoją odpowiedź na twoje pytanie.

    • Wystarczy w bezchmurną noc popatrzeć na Wielki Wóz i zaobserwować, w którą stronę on się obraca. Osią obrotu jest Polaris – gwiazda północy.
      W ciągu pełnego dnia i nocy Wielki Wóz wykonuje pełny obrót wokół gwiazdy polarnej. To jest wir Kołowrotu, symbol świeszczycy. Póżniej przeniesiono to na symbol solarny.
      Obrót świeszczycy w lewo, zgodny z rzeczywistym obrotem Wielkiego Wozu jest uznawany za pozytywny.
      Flaga słowiańska zawiera symbole obu obrotów świeszczycy.

  2. znak jest wyświetlany w odwrotnym kierunku, a więc jest to znak ujemny

    the sign is displayed in reverse, thus it is a negative sign

  3. Kołowrót to chyba najmocniej kojarzony ze Słowianami symbol i najbardziej charakterystyczny. Należałoby go promować możliwie najczęściej, wraz ze swastyką, trystyka, krzyżem słonecznym i innymi, starożytnymi znakami, aby odkłamać wreszcie rzeczywistość. Łatwo nie będzie, bo przecież taka swastyka jest silnie kojarzona z nazizmem i faszyzmem i nawet obcując już wiele lat z nową świadomością na temat jej pochodzenia, często pierwsze skojarzenie jest wiadome…

      • Racja. Ja jestem dobrej mysli, ponieważ świadomość RODaków rośnie, co widać choćby po ilości stron internetowych, powstałych w ostatnich 2 latach, traktujących o Słowiańszczyźnie. Często i gęsto są na nich zniekształcone informacje, co nie dziwi, skoro przekłamywano naszą historie przez wieki, jednak prawdy nie da się zasłonić. Powstaje wiele oddolnych inicjatyw, mających na celu krzewienie wiedzy o Słowianach i chwała ich wszystkim autorom za to! Choćby Tobie. 🙂

  4. Mógłbym prosić o jakieś przykłady przedstawień słoneczka/kołowrotu na ceramice/haftach? Przestudiowałem temat dość dogłębnie i przed XX wiekiem nic nie ma.

    • Ja osobiście także nie spotkałem się z bezpośrednią wizualizacją Kołowrotu przed XX wiekiem, ale w książkach Stanisława Jakubowskiego, Prasłowiańskie motywy architektoniczne powinno być wyjaśnione.

Dodaj komentarz